श्रावण २ गते २०७९

बम भोले सस्कृतीमा हरहर महादेव


२ साउन,पोखरा
पोखराको सेतीनदी किनार सिम्पानी गाइघाटमा साउनको पहिलो सोमबार बमभोले भक्तजनको भिड लाग्ने गर्दछ । गाईघाटबाट हिन्दुधर्मका कटटर हिमायती युवा युवती पहेलो बस्त्र तथा रातो बस्त्र पहिरिएर घडामा पानी लिइ खाली खुटटा सिम्पानी देखी पार्दी फेवातालको किनारको केदारेश्वर मन्दिरमा ल्याइ जल चढाउने परम्परा बन्दै आएको छ । पोखरामा यो परम्पराको थालनी करिव २० देखी २५ वर्ष अगाडीबाट भएको मानिन्छ । प्रसस्त बढ्दै गइरहेको भारतिय नागरिकहरुको बसोवास र उनीहरुको देखासिकी, भारतिय मिडिया र भाइरल सस्कृतीको प्रभाव तथा देखावटी नया सस्कृतीको भ्रभाव पनि मान्न सकिन्छ सवै भन्दा ठुलो कुरा त धार्मिक आस्थामा युवाहरुको सहभागिता भन्नुपर्ने हुन्छ । हामी पोखरेली श्रावण महिनाभर महादेवको स्तुती गर्ने महिना भन्ने गरिन्छ त्यसैले श्रावण पहिलो सोमबार नदी तालबाट पवित्र जल ल्याइ महादेबको मन्दिरमा चढाउने वा महादेवलाई स्नान गराउने हिन्दु परम्परा छ । खासगरी भारतमा ख्यातीप्राप्त यो परम्परा नेपालमा पनि केही वर्ष देखी धुमधाम मनाउने गरिन्छ ।

बास्तवमा हामी नेपाली अझ पहाडे किसानहरुको श्रावण सक्रान्ती एक पर्व नै हो किनकी वर्षभरी खानका लागि अषाढ महिनाभर हिलो र पानीमा काम गरेर खेती लगाइन्छ । श्रावणमा उक्त हिलो मैलोमा काम गर्दा लागेको फोहरका कारण लुतो वा छाला सम्बन्धी रोग आउन सक्छन । त्यसैले हाम्रो पुरानो संस्कार परम्पराअनुसार लुतो फाल्ने सक्रान्ती भन्ने गरिन्छ । श्रावण को पहिलो दिन बेलुका बिभिन्न झार जडीबुटी सिउडी आदी संकलन गरी अगेनाको अगुल्टो चारै दिशा लुतो लैजा भन्दै फ्याक्ने परम्परा थियो र छ । यो परम्परा ठाउ वा समुदाय अनुसार फरक हुन सक्छ ।

तर अहिले शहरबजारमा बिभिन्न मिडिया र फरक मानिसहरुको बसाइले हाम्रा आफ्ना पुराना परम्परा नास हुदै बम भोले सस्कृती आयत भएको पाइन्छ । यो पूर्णरुपमा भारतिय सस्कृती भएपनि छोटो समयमा नेपालमा पनि बमभोले सस्कृतीले प्रसस्त स्थान पाएको छ । श्रावण महिना भर महिलाहरुले हरियो चुरा र मेहन्दी लगाउने बिभिन्न परिकारका खाना बनाएर खाने तथा महादेवको मन्दिरमा दर्शन गर्ने जस्ता भारतिय सस्कृती नेपालीले पछ्याउदै आएका छन । जय बम भोले हरहर महादेव ।