Samaya Dristi

घनस्याम पौडेल

साउनको वर्षे झरी भएपनि दिवश गुरुङ बिहानै उठेर दौडिन्छन । रंगशाला जान्छन ।। साथीभाईसग“ ब्यायाम गर्छन । ३—४ घन्टा पछी फर्कन्छन । क्याम्पस जान्छन । क्याम्पस सकेर घरमा आएपछी बेलुका पनि ब्यायम कै लागि रंगशाला पुग्छन । साथीहरुसग“ म भर्ती हुनपाए त यसो गर्थे भन्ने योजना सुनाउछन । उनी अहिले बियससी प्रथम वर्षमा अध्यान गर्दैछन । एसएलसीमा प्रथम श्रेणीमा राम्रो अंक ल्याई पास गरेका उनी जस्ता धेरै साथीहरुको दिनचर्या यसरी नै बित्ने गर्छं । बिहानमा त पोखरा रंगशाला दौडने र बिभिन्न ब्यायम गर्ने युवाले भरिन्छ ।
आउदो अशोजको पहिलो हप्ता पोखरामा बृटिस आर्मीका लागि भर्ती खुल्दैछ । बृटिस आर्मीमा भर्ती हुनु भनेको सवै भन्दा उच्च स्तरको रोजगार मिल्नु ठान्छन अहिलेका युवा । गौरव गुरुङ पनि बियससी प्रथम बर्षमा पढ्दै छन । उनी भन्छन “बृटिस आर्मीमा भर्ती हुनपाए त हाम्रो भविष्य मात्र हैन भावी सन्ततीको भविष्य समेत निश्चितै उज्जल बन्थ्यो । यहा पढेर पनि राम्रो जागिर पाईदैन पाएको जागिरले पनि परिवार पाल्न मुस्किल पर्छ के गर्ने त ?” बेलायत सरकारले १९९७ पछाडी भर्ती हुनेका लागि नागरिकता दिने भन्ने निर्णयले पनि युवा डक्टर, ईन्जिनियर भन्दा अझ उच्च यसलाई दिन थालेका छन । दिवश गुरुङका बुवा पनि बृटिस आर्मी कै हुन । उनी धेरै गुरुङ मगर जातीले आफ्नो पुख्यौली पेशाका रुपमा बैदेशिक रोजगारलाई पहिलो स्थान दिनेगर्छन ।

युवाको बढ्दो आक्रषण भएर नै होला केही बर्ष देखी पोखरामा युवालाई भर्ती हुनका लागि पुर्व तालिम दिने थुप्रै संस्था खोलेका छन । प्राय भू पू सैनिक प्रशिक्षक भएर चलाएका यस्ता संस्था कती त आवाशिय पनि छन । महिनाको एक हजार देखी आवाशिय रुपमा रहेनेका लागि दशहजार सम्म लिनेहरु पनि छन । पोखरामा मात्र पन्ध्र भन्दा वढि संस्थागत र कैयौ ब्याक्तिगत भर्तीका लागि पूर्व प्रशिक्षण गर्नेहरु छन । अहिले एक संस्थामा ३० देखी २ सय सम्म युवा तयारीमा लागेका छन । पहिले भूपू तथा उनका छोराछोरीका लागि कम्प्युटर र भाषा सिकाउने उदेस्यले यो एक्स आर्मी एजुकेशन फाउन्डेसन खोलेका हौ । निम्न वर्गकाहरुले भर्ती हुन सकुन भनेर हामीले न्युनतम शुल्कमा शाररिक ब्यायमको कक्षा तथा भर्ती पूर्वको तयारी गराउन थालेका छौ भन्छन् यसका सञ्चालक क्या राजबहादुर गुरुङ । उनको संस्थामा मासिक एक हजार लिईन्छ । केही कम्प्युटर ईन्स्टिच्युटहरु पनि यस पेशामा लागेका छन । भर्ती हुदा के गर्नु पर्छ भन्ने थाहा नभएका रामबजारका रोशन गुरुङ हामीजस्ताका लागि यस्ता संस्थाले सहयोगीको काम गरेकाले पैसा तिर्न परेपनि खुशी भएको बताउछन । साथै गल्ला सेलेक्सन, यारो डियारो लगायत गेटपाउने बेलासम्म गर्नु पर्ने कार्यबिधी र अनुशासनबारे यही आएपछी थाहा भयो । बृटिस आर्मीका लागि एसएलसी उतिर्ण ,१७ देखी २१ वर्षको उमेर ,छातीे ३१ ईन्च , तौल न्युनतम ५० केजी उचाई १६० भएका शाररिक र मानसिक तनदुरुस्त युवा लिने गरिन्छ । यसका लागि स्नातक गर्दै गरेका युवा समेत हाम्फालेर आउछन । पोहरसाल पोखरामा दशहजार देखिएका मध्य एक सय पचासमात्र भर्ती भए । यस पटक पनि त्यती नै संख्यामा लिईदै छ । अधिल्ला वर्षहरुमा पलिहो चरणको गल्ला छनोट गाउ“ गाउ“मा नै हुन्थ्यो । देशको अशान्ति र केही घटनाका कारण जिल्लामा हुने छनोट प्रक्रिया क्षेत्रिय स्तरमा मात्र हुने गरेकाले यहा पश्चिामाञ्चलका सवै आउछन । भविष्य उज्जल बनाउने सपना तथा पुर्खाको बिडो थाम्ने प्रयासले आउने यि युवा मध्य थोरैको मात्र सपना पुरा हुन्छ । धेरैको भर्तीका लागि देखिने रहर मेटिन्छ भने बृटिसको हरियो बर्दी भिर्ने मिठो धोको जिवनभर अधरो रहन्छ ।

( यो लेख खवर कान्तिपुरको कोशेलीमा आज भन्दा १७ वर्ष पहिले प्रकाशित भइसकेको हो तर पनि यस्तै अवस्था अहिले पनि छ र अझ बिकराल झागिएको छ । त्यसैले पून यहा जस्ताको तस्तै राखिएको छ, समय अवधी फरक परेर केही नियम परेका छन होला, यो केवल सामान्य ज्ञान मात्र ठानिदिनुहोला ।)